Не дачакацца табе майго крыку

***

стварылі з песень пра вайну падпольную гуманітарку
адгружаем яе ў Еўропу Амерыку Індыю ды Кітай
пракладаем шаўковы шлях вялікай украінскай літаратуры

што везяце браткі – пытаюцца памежнікі –
маўчанне адзетае ў кірылічныя літары
жывы агонь свечачак літары «ї»
нашу і вашу свабоду класціся ў зямлю любові
паламанымі дрэвамі доўгай памяці

што везяце браткі – пытаюцца нашы мёртвыя –
гісторыю роду з брудным шматком у роце
трухлявыя скрыні жыцця дзеда ды бабы прабабы й прадзеда
якія мы носім стагоддзямі на хрыбтах нібы карпаты

што везяце браткі – пытаюцца нашы жывыя –
ручнікі ваеннага эпасу і расцягнутыя швэдры гневу
нядбалыя чарцяжы з мапамі новай еўропы
дзіцячыя вокладкі будучых кніг

што везяце браткі – пытаюцца нашы люстэркі –
медныя грошыкі дыхання ў дзіравых кішэнях
трывогу паветра ў выбітых шыбах ратоў
трапяткія прожылкі часу ў чырвоных вачах

16.03.22

***

носіш у роце вялікі тлумачальны сметнік
абшарпаную скрыню з папяроваю зброяй
якою цяпер не пацэліць ні ацаліць --
смерці жалезная вада дзынкае пад павекамі

гартаеш пустыя нібы белыя зрэнкі словы
што вайною смярдзяць як застарэлая хвароба
і не разумееш навошта багацці культуры
свет так доўга распальваў а сам не згарэў

носіш на пошту любові спісы жывых
і не ведаеш як вывучыць мову злога маўчання --
час у горле стаіць як зламаны гадзіннік гісторыі
і пакрываецца пылам змораных жыццяў

ходзіш як бадзяжны сабака з крыжыкам у зубах
свету мазоліш вочы лішняй прысутнасцю --
торгаеш ноч за доўгі як звон язык
ліжаш цела зямлі знерухомелым языком

03.04.2022

[уцекачы. тэатр]

першую ноч у бяспечным месцы -- так мы кажам пра захад краіны --
ты ляжыш на падлозе тэатру як рэквізіт
да вайны якую можна глядзець у вольным доступе
адразу ва ўсіх вачах да смерці напужаных жывёл

[вы яшчэ паспяваеце купіць квіток у першы шэраг трэцяй сусветнай --
пісаў напярэдадні вялікага патопу вядомы заходні журналіст]

святло падае добра
і свет паспявае заўважыць бруд у цябе пад пазногцямі
і яшчэ доўгае з польшчы нястрыжанае валоссе
якое патрэсквае габрэйскімі галінкамі радаводу
калі крэйда дабра крэсліць на ім крыж

а манікюру ў цябе няма -- восем год як яго не было --
і калі ты чытаеш “гэта за тую жанчыну з бучы”
(настаўніцы ў школе раскажуць пра той фотаздымак?)
пад чыімсьці садочкам вішнёвым на выпешчаных пальцах
то пытаеш у чырвонай фарбы: ці не сорамна ёй за гэтае параўнанне

але нам як нарцысам у бабуль на прыпынках
цяпер ніколі не сорамна быць і не быць
горкімі цыбулінамі дрэў што растуць на ўзбоччы гісторыі

праз колькі дзён ты пойдзеш праспектам свабоды (гэта не метафара)
каб кінуць усе прарочыя сны на падлогу мужчынскай цырульні --
але паратунку няма: нібы вар’ят з лязом тугі пад пазногцямі
памяць водзіць цябе запыленым полем з мёртваю бульбай --
такім доўгім што ты і ў дзяцей бачыш зямлю замест вачэй

а цяпер ты ляжыш на падлозе тэатру нібы рэквізіт
і скаланаешся ад бразгатання трамваяў --
гэтых цывільных пеўчых у хоры ваеннай авіяцыі
і не можаш выцягнуць воск з вушэй аматараў сучаснай музыкі

12.04.2022

[уцекачы. вакзал]

1

доўгая дарога да дому якога няма
пракладае калеі дыхання праз львоўскі вакзал --
людзі з тварамі мёртвых глядзяць на пустыя жыцці
як леташнія снегавікі на першыя кветкі вайны

слёзы стаяць у іхніх вачах як засохлы клей --
аддзерці той досвед можна хіба што з вачыма
каб уставіць у іх чорныя яблыні часу
што растуць на запыленых сцежках іх далоняў

дождж вітае выгнаннікаў паштоўкамі з сямейных альбомаў
на якіх вайна заўжды сядзіць на ўсіх крэслах адразу
і ўсміхаецца птушачцы смерці дзіраваю куляю роту
нібыта жарту што іншыя проста не ўмеюць расказваць

свет разглядвае подпісы да фатаграфій безліч разоў
марыупаль гастомель ірпень барадзянка чарнігаў буча
іх кірылічная музыка вісіць у паветры як доўгі агонь
што застывае пад пазногцямі бруднай вадою сораму

2

смерць зрабі толькі крок і мы з’ямо цябе на вячэру
іржавыя бляшанкі нашых жыццяў табе не па зубах
смерць зрабі толькі крок і за гэтым сталом застанешся
як парэпаны паднос пакрыты валоссем вольных людзей

3

людзі ідуць па лужах бо няма тут іншых шляхоў
толькі прымаць паразу сваю як хлеб на вакзале
у які валанцёры кладуць ключы ад будучых жыццяў
калі хопіць нам сіл заглянуць у вочы любові

4

:вайна -- вялікая параза культуры:
шэпчуць словы на вокладках усіх кніг
але злачынстваў іржавая траўка расце ў іхніх ратах --
і маўчання бурштын збірае войска сваё за шчокамі --

5

мы ўбіваем сведчанні нібы цвікі ў рукі і ногі дзяцей
як начную размову якую пазней ніхто не згадае
прыгледзься ўважлівей
попел гэтай паперкі
некалі звалі Міценька


***

перамяшчаючы ўласны твар па шахматнай дошцы смерці
робішся безгаловым вершнікам памяці

носіш двое ключоў -- ад дому і дому --
як двое вачэй залепленых воскам вішнёвай квецені

ходзіш з крыжыкам прыматаным да шыі
брудным ашмоткам парожніх жыццяў

і глядзіш на вялікі цвінтар гісторыі
як у люстра ракі ў якую ўваходзіш двойчы

+
+
+
+
+
+
+


каб зноў патануць

2.05.2022


***

забываю як думаць на роднай мове
кажу – адыдзі ад мяне я цябе не ведаю

тваё блекатанне – нібы хцівы бур’ян –
угрызаецца ў маю зямлю
чырвонай квеценню вайны

збожжа памяці палае ў горле

сіла тваіх слоў робіцца полем гвалту
доўгім нібы адарваны рукаў ракі
у якім хаваецца смерць

бі мяне па шчаках – правай і левай –
я не змагу дараваць тваё дзікае бязмоўе

убівай у мяне свае іклы – вострыя як боль –
не дачакацца табе майго крыку

шахта дзяцінства больш не дае схавацца
нібыта шыя завялай кветкі
тырчыць між зубоў гістарычных кніг

я зашываю грубымі ніткамі табе рот
каб гаварыць

каб больш ніколі не гаварыць

31.07.2022


Пераклад з украінскай -- Юлі Цімафеевай