[яблык]
думалі: гэта вячэра з яблыкаў
а гэта смерць з яблыкамі
групавы партрэт смерці ды яблыкаў
на якім смерць з’ела людзей
горад дзе расло дзедава дрэва
(не кажыце што там была яблыня)
стаў яблыкам у горле
зерне крыку засявае студзеня неба
бы шчадроўка якую няма каму спець
і ўсе яблыні ў раі смерць пазрубала
*
сядзім у цёмным пакоі
спіна да спіны
цень да ценю
заручальны пярсцёнак сонца круцім па коле –
быццам прызнаемся ў каханні
а калі пальцы і рукі і рухі нам здраджваюць –
цяпло абдымае нібы дзіця
углядаемся ў страх цемнаты
быццам…
(паветра хапае за горла –
і метафары размоклая запалка
крышыцца нібы хлеб)
… вайна – хто каго перагледзіць
гвалтоўная страта звычкі да мовы –
срэбнае сэрца што трымціць на вяроўцы
пра якое кожны думае: мы страцілі штосьці
*
расійкі гадзіннік смерці працуе добра
без секунднай стрэлкі
без стрэлкі гадзіннай
як бясконцасці знак на пяску
як не выцірай – вада адступае
і смерць адступае
а расійскі гадзіннік смерці працуе
на знямелай руцэ часу
*
штосьці тут нарабілі штосьці тут нарабілася
не пераходзячы да інструмента здзіўлення
глянь паглядзі – вунь магіла
горла нашага фальшу і спеваў
усталі і ходзім кульгаючы краем святла –
хлеб зорак даючы тым хто мае патрэбу
скажаш любоў перасохла ў горле свету –
лепей скажы што любілі мы недарэмна
а як жылі тут і як паміралі –
для цуду святога сведкаў не маем
глядзі як зямлю намыльваюць дробнымі рухамі веры –
там кагосьці забілі гэта мы там кагосьці забілі
*
мёртвыя дзеці стаяць за нашымі спінамі –
празрыстыя й чорныя, чырвоныя з попельнымі абліччамі –
быццам нанізваюць папяровыя сцягі
на доўгую як ноч без любові вяроўку жыцця
і сполахі цішы запальваюць свечку надзеі –
адну на ўсіх – толькі так абдымаюць у прытулку
мы ж усходы цярпення адольваем лісце за лісцем
на драўляных ад бяссоння нагах
і ходзім высока – ажно да званоў нябесных –
між металічных дробак і вырваных языкоў
шукаючы ў шчылінах веры страчаны слых
усе псалмы падзення – цень страху, што пакінуў нас першым
час плавіцца, час, бы святло, колер змяняе –
так рэчка прымае ў свой дом уладу зямлі
і шлях адкрывае быццам далоні даверу
ў якіх трыпутнік вырошчвае пустата
а там дзе нажом зразаюць імёны вады –
не капае кроў – там прабіваецца голас
снежань 2022
Ія Ківа
Пераклады з украінскай Артура Камароўскага
***
людзі нараджаюцца ў радзільных дамах горада
нібыта
іх спачатку кранаюць рукі акушэрак
нібыта
і толькі пасля іх кладуць
на грудзі маці што плача
ад радасці
а немаўля? ад факту нараджэння?
нібыта
мой дом нарадзіўся з майго сэрца
мой горад пачаўся ў адзін дзень са мною
мяне кранулі рукі рэальнасці
мяне паклалі на грудзі долі
што плакала
разам са мною
ад мінулых і будучых раненняў
ці памятае сусвет імя кожнага народжанага?
ці ведаю я назвы ўсіх вуліц?
маю маці гвалтуюць
з майго дому – то бок майго сэрца
імкнуцца выштурхнуць Любоў
кулямі
сусвет не паспявае чытаць
імёны людзей з пасведчанняў аб нараджэнні
што пераўтвараюцца ў пасведчанні аб смерці
я чалавек альбо я працяг?
чую голас вайны
і мяне нудзіць ад жаху і агіды
але продкі заклалі ў нас цені сваёй зброі
якія мы сёння кідаем
на ворагаў
у цёмныя і страшныя для іх часіны
вайна чуе мой голас
і яе нудзіць ад сілы маёй Любові
што рыпіць кулямі
і лунае песнямі маіх дзядоў
мой дом нарадзіўся з майго сэрца
яго не выняць з майго цела
бо сэрца мне перайшло ў спадчыну
і нават калі памру
я перадам яго наступным
навароджаным
сэрцы прарастаюць з зямлі
новымі будынкамі
так з’яўляюцца гарады
ў маёй краіне
***
верш прышоў
сядзіць каля мяне
а я плачу
гляджу на яго
і думаю
што ты мне вершык прынёс?
у мяне вайна
і не пускаю яго
адштурхоўваю
што ты вершык зробіш?
тоненькі такі
прыгожы
штосьці пра каханне сказаць хочаш?
у мяне вайна
кажу яму
ведаю чытала
пішуць іншыя паэты і паэткі
і пра вайну
а ты не пра вайну прыходзіш
ты ўсё туліш да мяне і туліш
любоў да людзей
да жыцця
да жывога
у мяне вайна
і сэрца маё зарастае
становіцца нібы гарэшак
што пасля ў казцы
хтосьці будзе біць біць
і не разаб'е
хтосьці яго пераблытае з каменем
і кіне ў вакно хаткі
пустой
ідзе час
падае ў разбітае вакно
снег
дождж
прамень
а камень гарэшак сэрца
хто яго ўжо ведае
будзе лавіць песню:
"Як выехаў той казачэнька за новы ж вароты
А й а дзяўчыну не бярэ ні сон ні работа"
будзе лавіць песню
што не мае канца
Мано Глонці
***
"Снег пайшоў, напішы мне пра тое, што за год не сказалася".
"Снег пайшоў, перарывісты, нібы нашы размовы зараз".
"Снег пайшоў, сёння аўторак ці ўжо серада?".
"Снег пайшоў, я першы раз у жыцці сняжынкам не рада".
"Снег пайшоў, ты стаў для мяне такім родным".
"Снег заходзіць у горад, пасля ў горад заходзяць роты".
"Я не ведала, што за мяжой зіма можа нічым не пахнуць".
"Снег пайшоў.
Снег пайшоў.
Сябра загінуў пад Бахмутам".
"Снег пайшоў, маці ягонай і далей хадзіць непрытомнай".
"Снег пайшоў, у Херсоне зноўку знайшлі катоўню".
"Снег пайшоў, хай у цябе будзе мацнейшай каска".
"Снег ідзе, а ты не сыходзь, прашу, калі ласка".
"Снег ідзе, мы сёння з табой размаўляем моўчкі".
"Снег ідзе, падміргні мне нарэшце зялёным вочкам".
"Ведай, я тут складаю са снегу контуры твайго твару".
"Снег ідзе. Любая зіма сканчаецца.
І гэта таксама".
Тацяна Ўласава
***
Мы павінны былі карыстацца добрымі днямі,
Добрыя дні ўжо скончыліся, засталіся паганыя.
Засталіся толькі паганыя, горшыя і найгоршыя,
Ноччу кладзешся спаць на яшчэ не разбіты ложак,
Зранку гатуеш каву на незруйнаванай кухні,
У пакуль што цэлай вітальні абуваеш пакуль што цэлыя туфлі,
Спускаешся лесвіцай, каб не завіснуць у ліфце,
Непрадбачаныя адключэнні – абавязковы фітнес,
Рухам павек развітваешся з пакуль што цэлым будынкам.
Ноч пражылі. Пражывем яшчэ дзень.
Напэўна. Мы шчэ не зніклі.
Анна Гаевска
Пераклады з украінскай Дар'і Бялькевіч